Şizofreni kişinin normal algılama ve yorumlama yetisinin bozulduğu, kendine yabancılaştığı, adeta kişinin kendine özgü bir dünyaya çekildiği, normalin dışında konuşma ve davranışlar gösterdiği, iş ve sosyal yaşamında ciddi sıkıntılara yol açan bir ruhsal bozukluktur.

Ne sıklıkta görülür?

Toplumda şizofreninin görülme oranı yaklaşık olarak % 0.1 civarındadır.

Nedenleri nelerdir?

Şizofreni ve diğer psikoz grubu hastalıkların nedenleri kesin olarak bilinmemesine rağmen aşağıdaki etkenlerin oluşumunda rol aldığı ileri sürülmüştür.

1. Genetik

2. Bazı viral infeksiyonlar

3. Gebelik ve doğum komplikasyonları

4. Dopamin, serotonin, norepinefrin gibi beyin biyokimyası ile ilgili bozukluklar

5. Erken çocukluk dönemindeki olumsuz yaşam olayları   

Belirtileri nelerdir?

Sanrılar (Hezeyanlar): Kişinin kültürel durumuyla açıklanamayacak yanlış inançlardır. (kişinin izlendiği, takip edildiği, kendisine ya da ailesine zarar verileceği, eşi tarafından aldatıldığı, istihbarat tarafından izlendiği, özel güç ve yeteneklerinin olduğu, düşüncelerinin çalındığı ya da yayınlandığı şeklindeki inanışları

Varsanılar (Halüsinasyonlar): Kişinin normalde olmayan sesler duyması, görüntüler görmesi, kokular duyması ya da bedenini farklı algılamasıdır. En sık işitme ile ilgili olan varsanılar görülür.

Garip konuşma biçimi: Normalden fazla mantıksız konuşmalar, konuşma akışında duraklamalar, sözcük uydurmalar, anlaşılmaz konuşmalar, normalden hızlı ve basınçlı konuşmalar, konudan konuya atlamalar

Garip davranışlar sergileme: aşırı hareketlilik, saldırganlık, kendine bakımının yetersiz oluşu, tuhaf yüz-göz-el-kol hareketlerinin olması

Duygusal donukluk, konuşmama ya da içe kapanma: Duyguların dışa vurulması ve tepki vermede yetersizlik, donuk bir yüz ifadesinin olması, uygun olmayan duygusal tepkiler verme, evden çıkmama, kimseyle konuşmak istememe

 Kaç tipi vardır?

Belirtilerin içeriğine göre paranoid özelliklerin olduğu tip, duygusal donukluğun olduğu tip, konuşma ve hareket bozukluklarının olduğu tip ve hastalık süresine göre birkaç günden yıllarla ifade edilebilen çeşitli tipleri vardır.

Tedavisi var mıdır?

Son 30-40 yılda şizofreni ve benzeri hastalıkların tedavisinde başarıyla kullanılan çeşitli ilaçlar geliştirilmiştir. Halk arasında şizofreninin tedavisinin olmadığı ya da tedavide kullanılan ilaçların kişiyi uyuşturduğu ve zararlı olduğu şeklindeki yanlış inançların aksine ilaçlar hastalığın tedavisinde oldukça yararlıdır. Tedavi ile hastalık belirtileri düzelmekte, hasta ve ailesinin yaşam kalitesinde önemli iyileşmeler sağlanmaktadır. Bazı hastalıklardan farklı olarak şizofreni ve benzeri hastalıkların tedavisi hastalığın tekrarını önlemek ve hastanın iyilik halinin devamı için tedavinin yıllarla ifade edilecek sürelerle kullanılması gerekmektedir.

Düzenli ilaç kullanmayan ve aile desteği olmayan kişilerde zamanla hastalıktaki ilerlemeye bağlı olarak yıkım görülür. Bu hastalar düzenli takip ve tedavi edilmediği taktirde suç işleme eğilimi yüksek olan hastalardır. Bu nedenle tedavileri hem hastalar hem de toplum güvenliği açısından büyük önem arz etmektedir.